Σκονακίου το ανάγνωσμα

Ένα παληκάρι στο γραφείο άρχισε να μιλάει για τα σκονάκια που έκανε πάνω στο στυλό bic με καρφίτσα από διαβήτη.

Πφφφ... ερασιτέχνης, σκέφτομαι.

Το όλο νόημα του να κάνεις σκονάκι είναι να μη χρειαστεί να κουραστείς για να μάθεις κάτι που πιθανότατα θα έχεις ξεχάσει πριν καν πάρεις το απολυτήριο στα χέρια σου. Αν είναι να ξημεροβραδιαστείς και να βγάλεις τα μάτια σου για να χωρέσεις 2 και 3 γραμμές κειμένου σκαλίζοντας στις 6 πλευρές ενός στυλού bic, what's the fucking point?

Μου θύμισε ότι εγώ δεν έκανα σκονάκια (το ότι ποτέ δεν διάβαζα ήταν στανταράκι) όχι λόγω κάποιων αόρατων και απροσδιόριστων ηθικών φραγμών αλλά απλά γιατί απλά ήθελαν προετοιμασία. Πάντα κάπως έβρισκα ένα τρόπο να ξεφεύγω, να ξεγλυστράω και γενικά να τα καταφέρνω να μην πιάνομαι αδιάβαστος. Αλλά εκεί που παραλίγο να την πατήσω χοντρά ήταν στην αρχή του τρίτου τριμήνου της τρίτης λυκείου.

Η εμπειρία μου από την τρίτη λυκείου ήταν λίγο διαφορετική από αυτή των περισσοτέρων παιδιών.

Ο Δήμος διοργάνωνε τότε μια ημερίδα για την εκπαίδευτική μεταρρύθυμιση και έτσι μια μέρα μετά τις εκλογές για το 15μελές συμβούλιο (ο Θεός να το κάνει) μαζευτήκαμε οι αντιπρόσωποι από όλα τα 15μελή στο Δημαρχείο και εκλέξαμε εμένα ως αντιπρόσωπο των λυκείων για αυτή την ημερίδα που θα γινόταν κάπου στο τέλος της σχολικής χρονιάς.

Δεν ήταν ιδιαίτερα δύσκολο να εκλεγώ μεταξύ 120 κοντόφθαλμων μαντράχαλων, όταν εκείνη το βλέπανε αυτό σαν ευκαιρία να χάσουνε 3 ώρες μάθημα, ενώ εγώ έβλεπα το big picture.

Το μόνο που θα έπρεπε να κάνω γι αυτή την ημερίδα ήταν να γράψω ένα κείμενο περίπου 5 σελίδων, το οποίο εκείνα τα χρόνια μου φαινόταν πολύ χάσιμο χρόνου, αλλά ήταν σταγόνα στον ωκεανό μπροστά στο χάσιμο χρόνου του να διαβάσεις μια χρονιά για κάτι στο οποίο δεν ενδιαφέρεσαι να περάσεις, αφού είχα ήδη αποφασίσει να μετοικίσω στην Αγγλία. Φυσικά αν μου έλεγε κανείς ότι μετά θα γράφω blogs και βιβλία χωρίς κάποιος να με πληρώνει, δε θα τον πίστευα.

Χωρίς να έχω ένα ξεκάθαρο σχέδιο στο μυαλό μου, ζητάω από το γραφείο δημάρχου μια επιστολή που να βεβαιώνει πως θα είμαι ο κύριος εκπρόσωπος της φωνής των μαθητών και πως στην εκδήλωση αυτή θα παραβρεθεί και ο υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτωνε Γιώργος Παπανδρέου.

Παίρνω την επιστολή και την πάω στο λυκειάρχη μου, φουσκώνοντας λιγάαααακι τα πράγματα:

Η ημερίδα για τη μεταρρύθμιση της παιδείας έγινε πενταήμερη πολιτιστική εκδήλωση. Ο δήμαρχος και οι αντιδήμαρχοι έγιναν σπουδαίοι πολιτικοί άνδρες της χώρας. Και ο υπουργός παρέμεινε υπουργός, όχι μόνο γιατί από τότε φαινόταν ο Γιωργάκης πως δε θα έφτανε πιο ψηλά, αλλά και γιατί κάτι μου έλεγε πως ο λυκειάρχης μου πρέπει να ήταν κρυφοπασόκος.

Στα πολύ γρήγορα, πείθω το λυκειάρχη πως πρέπει να ενημερώσω τους καθηγητές μου πως μπορεί να χρειαστεί να απουσιάσω κάποιες φορές εκτάκτως για να προετοιμάσουμε μαζί με τον κ. Δήμαρχο τις ομιλίες και τις παρουσιάσεις για την εκδήλωση. Του τόνωσα και το ηθικό λέγοντάς του πως θα αναφέρω το ότι ευτυχώς εμείς σαν λύκειο πάμε καλά, αλλά πρέπει να μιλήσω για τις άθλιες συνθήκες των άλλων λυκείων της περιοχής και εν γένει.

Πήρα λοιπόν το ΟΚ του λυκειάρχη και το μοστράρω ως προ αμαρτίας συγχωροχάρτι καθώς πουλάω το ίδιο στόρυ σε φυσικούς, χημικούς, μαθηματικούς (πρώτη δέσμη γαρ) και άλλους διάφορους αδιάφορους καθηγητές. Εκτός από τα βάσανα των καθηγητών που τόνιζα σε κάθε περίπτωση, το στόρυ είχε μια ελάχιστη παραμετροποίηση ως προς το ότι δυστυχώς δεν δίνουν την πρέπουσα σημασία στο μάθημα της Φυσικής, Χημείας, Άλγεβρας, Ιστορίας, Γυμναστικής κλπ.

Needless to say πως μέσα στη βιασύνη μου έπιασα και δύο καθηγητές που δεν τους είχα ποτέ.

Επί τη ευκαιρία, επειδή έβλεπα πως το σχέδιο αυτό είχε κάποιες τρύπες και πως δε θα μπορούσε το σχέδιο της απουσίας μου να πιάνει πάντα, φροντίζω αφενός να μπουρδουκλώσω τους καθηγητές αναφέροντας σε όλους πως "σκέφτομαι να αλλάξω δέσμη" ώστε κανένας καθηγητής να μην ξέρει σίγουρα σε ποιά δέσμη είμαι. Και για του λόγου το αληθές, φρόντισα δια της φωτοτυπικής μεθόδου να μην εμφανίζεται το όνομά μου σε καμία κατάσταση μαθητών στην τάξη, ξαναβγάζοντας φωτοτυπία τη λίστα μαθητών αφού έχω κόψει με κοπίδι την αρχική, αφαιρώντας το όνομά μου και ξανακολλώντας την. Έτσι, κανείς που θα έλεγχε τα ονόματα δε θα φώναζε το δικό μου.

Καλού-κακού όμως, πιάνω κολλητηλίκια με τους απουσιολόγους δέσμης και κορμού (και επειδή είμαι τρέντουλας και έχω νεανικό κοινό θα έπρεπε τώρα να εξηγήσω τι είναι η δέσμη και τι ο κορμός, αλλά δε γαμείς, τα 20χρονα δε μου κάθονται πλέον, οπότε προς τι ο κόπος;) τους εξηγώ πως για κάποιο ανεξήγητο λόγο το όνομά μου δεν φαίνεται στην κατάσταση μαθητών του τμήματος που έχει αναρτηθεί στο βιβλίο ύλης και γι αυτό καλό θα ήταν να μην αναφέρουν το όνομά μου αν δεν με αναφέρει ο εκάστοτε καθηγητής.

Για τα πρώτα δύο τρίμηνα όλα βαίνανε καλώς. Ξυπνούσα κατά τις 10 και περνούσα μια βόλτα από το σχολείο να δω τι κάνουν οι άλλοι κοπανατζήδες.

Ο φυσικός δεν πολυασχολούνταν με την περίπτωση μου γιατί τον είχα πετύχει μια φορά στον ιππόδρομο μαζί με το θεολόγο ενώ έκανα κοπάνα. Έτσι αυτός ποτέ δε μου κολλούσε κι εγώ ποτέ δεν τον ενοχλούσα.

Ο χημικός ήταν ο πιο αυστηρός όλων των καθηγητών μου στην ιστορία της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, με πλούσιο ιστορικό από dropouts που θέλανε να τον λυντσάρουν και με πολλές κλειδιές στο Renault του. Αυτός, ευτυχώς, αρκούνταν στο να σηκώνει στον πίνακα όσους έβλεπε στην τάξη και όχι όσους είχε στο βιβλιαράκι του, οπότε ουδέποτε βρέθηκα στη δύσκολη θέση να του πω πως δεν με νοιάζει να καταλάβω τι σκατά είναι οι κυκλικές ενώσεις και τα αιθ-μεθ-προπ-ατζίδικα που πάσχιζε να μας διδάξει. Το μόνο που μου έμεινε από τη χημεία είναι ότι βάση και οξύ δίνουν άλας και νερό.

Ο αλγεβράς ήταν αφασία τύπος. Αν και παντρεμένος, είχε πιάσει για γκόμενα μια τύπισσα που είχε ένα φροντιστήριο παρακάτω από το σχολείο και κάθε μέρα φορούσε κοστούμι στο σχολείο. Mid-life crisis, από αυτά που πρέπει να δίνεις τα θέματα που θα βάλεις στις εξετάσεις για να γαμήσεις τη γκόμενά σου, για να λέει κι αυτή ότι πάει καλά το φροντιστήριο. Δε θυμόταν τα ονόματά μας ποτέ ή κι αν τα θυμόταν το "εσύ" του ερχόταν πιο εύκολο όταν μας εξέταζε. Κατά περίεργο τρόπο, παρόλο που στην τάξη δεν με είδε π-ο-τ-έ, πριν δυο χρόνια με είδε στο δρόμο, με θυμήθηκε, με χαιρέτησε και με ρώτησε πότε γύρισα από Αγγλία. Η επιστήμη σηκώνει τα χέρια ψηλά.

Και τέλευταίος αλλά σίγουρα όχι λιγότερο σημαντικός, ο γεωμέτρης μαθηματικός. Κεφαλονίτης, μουστακαλής και ασπροτρίχης. Ο κολλητός του ήταν το μπλοκάκι του. Κάθε μέρα σήκωνε και από ένα μαθητή στον πίνακα. Κατά περίεργο τρόπο, κατάλαβε μόνο στο τέλος του δεύτερου τριμήνου ότι κάτι παίζει με τον Αναγνωστόπουλο και τότε ήταν που μια μέρα τα πήρε και αποφάσισε να βάλει διαγώνισμα διάρκειας δυόμισι ωρών.

Τότε ακόμα τα σχολεία συστεγάζονταν κι έτσι, μια Πέμπτη απόγευμα που είχαμε Γεωμετρία για τις δύο πρώτες ώρες, μας είχε πει να έρθουμε μια ώρα πριν, ενώ είχε ακόμα το γυμνάσιο την πρωινή βάρδια στο ίδιο κτίριο. Και επειδή όλες οι αίθουσες του κτιρίου ήταν γεμάτες, θα γράφαμε διαγώνισμα στο Χημείο.

Το χημείο ήταν ιδανικό για γράψεις διαγώνισμα. Ήταν μια τεράστια αίθουσα με πολλά θρανία, γύρω από τα οποία παρεμβάλλονταν όργανα χημείας, ράφια για τα μπουκαλάκια και τους σωλήνες, και άλλα χημικά εμπόδια (γιατί μόνο "φυσικά" δεν ήταν) που καθιστούσαν τη αντιγραφή παιχνιδάκι.

Έχοντας όμως χάσει το ενδιαφέρον μου για όλα τα μαθήματα της δέσμης από το καλοκαίρι, μη κάνοντας ποτέ μάθημα και μη πηγαίνοντας φροντιστήριο, φυσικά δεν είχα ι-δ-έ-α για τα πιο απλά και βασικά πράγματα. Οι γνώσεις μου σταματούσαν κάπου λίγο μετά τον τρόπο υπολογισμού της υποτείνουσας, το οποίο τουλάχιστον το ήξερα από το δημοτικό.

Φροντίζω λοιπόν να πιάσω μια "καλή" θέση.

Συνεννοούμαι με τον διπλανό μου, ο οποίος πέρασε τελικά στο Μαθηματικό με την πρώτη, που ήταν και αριστερόχειρας, οπότε βόλευε για να βλέπω τι γράφει, να κάτσει στα αριστερά μου και να μου δίνει μια ανεμπόδιστη θέα στα κινέζικα που θα έγραφε.

Για κακή μας τύχη όμως, όταν μπαίνει μέσα ο μαθηματικός, συνειδητοποιεί πως όλη η τάξη έχει κάτσει όσο πιο πίσω γίνεται και για να μην πει σε όλους να μετακομίσουν, απλά φωνάζει τα δύο πρώτα ονόματα του καταλόγου να έρθουν και να κάτσουν στα έδρανα που βρίσκονται ακριβώς μπροστά του: Αγκυρόπουλος και Αναγνωστόπουλος.

Μετά τις απαραίτητες ενστάσεις για την καταπάτηση των συνταγματικών μας δικαιωμάτων, για το βάναυσο και ψυχαναγκαστικό τρόπο φίμωσης της ελεύθερης μας σκέψης, και για τις πρωτοφανείς συνθήκες φυλάκισής μας εκτός των κανονικών ωρών διδαχής, ο μαθηματικός μου εξηγεί με μπλαζέ ύφος: ή κάθεσαι εκεί που θέλω και γράφεις στο διαγώνισμα, ή μένεις μετεξεταστέος.

Και εκεί τον ήπιαμε. Ή για να παραφράσω τα εξωσχολικά μου αναγνώσματα της εποχής, γκλουπ και ξανα γκλουπ, μα τις χίλιες πίπες!

Με βήμα βαρύ παίρνω μία από αυτές τις μεγάλες διπλές κόλλες αναφοράς που είχαμε τότε για να γράφουμε τα επίσημα διαγωνίσματα και κατευθύνομαι για το μπροστινό μέρος της αίθουσας σαν καλό pet του μαθηματικού, ο οποίος έχει ήδη αρχίσει και γράφει τα θέματα στον πίνακα.

Ο Αγκυρόπουλος, ήταν ο πιο κοντινός άνθρωπος που είχα και από τα τρία μέτρα μακριά μου με κοιτάει σα να μου λέει: Τι να γίνει, φιλαράκο...

Και εκεί ήταν που απλά κοιτούσα στοχαστικά όλους τους συμμαθητές μου που άρχισαν να διαβάζουν τα ερωτήματα και να τα λύνουν. Αναρωτήθηκα προς στιγμήν, αν έφταιγαν οι επιλογές που είχα κάνει, το ότι ίσως τελικά να έπρεπε να είχα ασχοληθεί με τη δέσμη, να περνούσα στη ΣΜΑ και να γινόμουν μηχανικός αεροσκαφών. Στην τελική, μπορεί οι πιλότοι να είναι γνωστοί για τις κατακτήσεις τους, αλλά δε μπορεί, και οι μηχανικοί όλο και κάτι θα κάνανε, έτσι;

Και πάνω που ήμουν έτοιμος να διπλώσω την κόλλα αναφοράς και να την κάνω σαΐτα σε ένδειξη διαμαρτυρίας που δε θα γινόμουν μηχανικός αεροπλάνων, κοιτώντας την τσάκιση που έχει η κόλλα αναφοράς στη μέση, το ακατοίκητο κατέβασε ιδέα.

Σκίζω την διπλή κόλλα αναφοράς αποκολλώντας τα δύο της φύλλα μεταξύ τους. Φροντίζω το σκίσιμο να μην είναι ολόισιο αλλά να έχει μικρά στραβοσκισμένα αυτάκια, ώστε αν βάλει κάποιος τις δύο κόλλες δίπλα-δίπλα να είναι πασιφανές πως ήταν κάποτε ενωμένες.

Στο πρώτο φύλλο, γράφω το όνομά μου, το τμήμα μου, την ημερομηνία, το μάθημα, το όνομα του καθηγητή, το ζώδιό μου και ότι άλλο μπορούσα να φανταστώ για να το γεμίσω με άχρηστες πληροφορίες. Αρχίζω και αντιγράφω τα θέματα από τον πίνακα και φροντίζω όλα αυτά να μου πιάσουν δύο σελίδες παρα κάτι.

Στο "παρα κάτι", αρχίζω να δείχνω πως απαντάω στο πρώτο ερώτημα, παίρνοντας μία από τις εξισώσεις και γράφοντας δίπλα => (συνεπάγεται). Μέχρι εκεί ήξερα.

Επειδή ο καθηγητής είχε το μάτι του συνέχεια απάνω μου, πήρα μια άλλη κόλλα στην οποία άρχισα να γράφω ότι ήθελα το οποίο να φαίνεται στο μάτι σωστό από απόσταση. Δεν θέλαμε να νομίζει ο γεωμέτρης πως δεν ξέραμε τις απαντήσεις.

Αφού πέρασε η πρώτη μιάμιση ώρα και έχοντας γράψει ότι τύπους ήξερα από φυσική και χημεία πάνω στην άσχετη κόλλα αναφοράς, άρχισαν να τελειώνουν κάποιοι το διαγώνισμα και να παραδίδουν τις κόλλες τους στην έδρα του μαθηματικού. Τότε, διπλώνω προσεκτικά το λευκό δεύτερο φύλλο που είχα στραβοσκίσει από την πρώτη κόλλα αναφοράς και το κρύβω μέσα στο μανίκι μου. Σηκώνομαι τη στιγμή που παρέδιναν άλλοι τρεις και χώνω το δικό μου φύλλο (αυτό που είχε μόνο τα ερωτήματα και ένα "συνεπάγεται") μέσα στα φύλλα κάποιου άλλου.

Και όλους τους χημικούς και φυσικούς τύπους που είχα στην άλλη κόλλα αναφοράς τους πετάω. Τον βαθμό τον είχα στο τσεπάκι μου.



Δυο εβδομάδες μετά, ο μαθηματικός μας ανακοινώνει πως ήταν απογοητευμένος από τα αποτελέσματα του διαγωνίσματος και πως την επομένη θα μας έλυνε το διαγώνισμα στον πίνακα και θα μας έφερνε τα διαγωνίσματα για να δούμε τα λάθη μας. Κι αυτό το έμαθα δια αντιπροσώπου γιατί εγώ δεν ήμουν εκεί.

Όπερ κι έγινε. Αφου συνεννοούμαι με τον συμμαθητή μου με την πιο αθώα φατσούλα και με το copyrighted σπινθηροβόλο βλέμμα της αγελάδας για το σημαντικό ρόλο του στο μικρό και σύντομο θεατρικό μου, ξεκίνησε ο γεωμέτρης να μας λύνει τις ασκήσεις στον πίνακα, επισημαίνοντας που έκαναν λάθος οι περισσότεροι.

Ως επιμελής μαθητής που δεν ήμουν, φρόντισα να μάθω από τα λάθη μου αντιγράφοντας τη λύση που έδινε ο μαθηματικός στον πίνακα σε ένα φύλλο χαρτί.

Όταν ο μαθηματικός τελείωσε, κάθισε στην έδρα του και άρχισε να φωνάζει ονόματα και τους βαθμούς που είχε βάλει στον καθένα. Όποιος ήθελε μπορούσε να πάει και να πάρει το διαγώνισμά του, να δει τα λάθη του σε σχέση με τη λύση του πίνακα και να το επιστρέψει.

Μόλις φώναξε "Αναγνωστόπουλος, 02" πετάχτηκα σαν λιμενεργάτης που του είπανε πως θα ιδιωτικοποιηθεί ο ΟΛΠ "Τι λέτε κύριε; Εγώ πήρα 02 που έγραψα τέλεια, τα έλυσα ολόσωστα, που είχα διαβάσει, που με είχατε και όλη την ώρα μπροστά σας και δε με αφήσατε ούτε λεπτό από τα μάτια σας;"

Πήγα και πήρα την κόλλα μου από την έδρα και με το που τον ρωτάω "που είναι το υπόλοιπο διαγώνισμά μου;", πετιέται ο απο μηχανής θεός συμμαθητής μου με την αθώα φατσούλα και το αδιάφορο βλέμμα "κύριε, εδώ έχει και μια κόλλα που δεν είναι δική μου."

Τη στιγμή που σηκώνει ο μαθηματικός τα μάτια του, με βλέπει να κοιτάζω έκπληκτος το πώς μπορεί να βρέθηκε το υπόλοιπο μισό της κόλλας μου μέσα στο διαγώνισμα κάποιου άλλου, να το αρπάζω οριόμενος, να του φωνάζω πως είναι δικό μου και πως δε το έλαβε υπόψη του στη βαθμολογία του.

Και για απόδειξη, τα στραβοσκισμένα αυτάκια της μίας σελίδας ταίριαζαν απόλυτα σε αυτά της άλλης γιατί προέρχονταν από την ίδια διπλή κόλλα αναφοράς.

Ο μαθηματικός το ελέγχει στα γρήγορα. Χωρις να το συνειδητοποιήσει, διαβάζει τη δική του λύση στα ερωτήματα, την οποία είχα αντιγράψει μόλις πριν λίγα λεπτά από τον πίνακα.

Γράφοντας με κόκκινο στυλό ένα 17 και βάζοντας το σε κύκλο πάνω στην κόλλα μου, μου λέει "Σε είχα παρεξηγήσει. Είσαι καλός. Αλλά να έρχεσαι και στα μαθήματα, έ;"