Η πρώτη μου κηδεία

Σκάει τηλέφωνο το πρωί. Παναγιώτης. Μπα, τι θέλει αυτός πρωινιάτικα;

Γιώργο, έγινε κάτι δυσάρεστο. Σκοτώθηκε η αδερφή του Κώστα. Ήταν με μηχανάκι στην Λευκάδα.

Λυπήθηκα. Δεν σοκαρίστηκα όμως. Ίσως γιατί ποτέ δεν έχω χάσει κανέναν κοντινό μου (μην χτυπάς ξύλο, δεν πιστεύω σε ξύλα και σίδερα, πιστεύω σε στατιστικές), οπότε μου είναι δύσκολο να συσχετίσω ένα τόσο μεγάλο πόνο. Τον καταλαβαίνω. Τον βλέπω. Τον αντιλαμβάνομαι πως υπάρχει. Αλλά εφόσον την κοπελίτσα την είδα μια φορά στη ζωή μου, λυπάμαι για τον φίλο μου περισσότερο και την οικογένειά του.

Δεν είχα ξαναπάει σε κηδεία. Είτε ήμουν Αγγλία όταν πέθαινε κάποιος σχετικά κοντινός (δεύτερος θείος λέμε τώρα), είτε ήταν αρκετά μακρινός για να μην πάω. Σε τέτοιες φάσεις γενικά είμαι από αυτούς που απλά δεν πάνε σε κηδείες. Δεν ξέρω τι να πω. Και μέχρι σήμερα, τις φοβόμουν τις κηδείες.

Η κηδεία ήταν στις 5. Ξεκανόνισα ότι είχα για τη μέρα.

Στην εκκλησία, το κοριτσάκι, εκεί κάπου στα 22 πρέπει να ήταν, σε άσπρο φέρετρο. Πολύ νεαρόκοσμος. Πάρα πολύς. Περά από κάποια αναφιλητά, δεν υπήρχε πολύ κλάμα. Όλοι με κόκκινα μάτια.

Δεν ξέρω αν πρέπει να το πω αυτό, αλλά ο παπάς μου την έσπασε που μέσα στον πόνο της οικογένειας φρόντισε να κάνει αυτοπροβολή:

Η οικογένεια τώρα θα ψάχνει απαντήσεις και θα πρέπει να έρθει κοντά στην εκκλησία. Η εκκλησία είναι αυτή που θα τους αγκαλιάσει και θα τους ενδυναμώσει.

Κατά τα δικά μου μέτρα και σταθμά που δεν βλέπω άμφια και σταυρούς, δεν απέχει πολύ από το δημοσιογράφο που ρωτάει το γονέα Πώς νιώθετε τώρα που χάσατε το παιδί σας;.

Στο νεκροταφείο, ο σπαραγμός της μάνας ήταν πολύ λυπητερός. Ο πατέρας, completely phazed out, δεν είπε λέξη. Κουβάλησε τη μάνα όταν εκείνη κατέρρευσε. Ένας άνθρωπος ταπεινός και ήσυχος, ο οποίος με τη σιωπή του κράτησε ένα τρομερό βάρος. Μία κολώνα που μεγάλωσε τρία αξιοθαύμαστα παιδιά και ποτέ δεν είπε λέξη. Ένας άνθρωπος που γέρασε δέκα χρόνια σε μια μέρα.

Η γιαγιά, από δίπλα. Φαινόταν πως είχε δει πολλά άσχημα στη ζωή της και αυτό δεν ήταν μέσα σε αυτά που είχε προγραμματίσει να δει πριν πεθάνει.

Δέκα λεπτά κλάμα πάνω από το μνήμα και μετά της βάζουν την πλάκα. Ενώ η μάνα ακόμα έκλαιγε, ακουγόταν ο εργάτης που έριχνε νερό και ανακάτευε με το φτυάρι του για να φτιάξει τσιμέντο. Γι αυτόν, ένας ακόμα τάφος. Για 150 άτομα, μια γνωστή, μια φίλη, μια κολλητή, μια σύντροφος, μια εγγονή, μια αδερφή, μια κόρη.

Μετά, στο κυλικείο, με καφέ και κουλουράκια, ο Κώστας ήταν αρκετά ομιλητικός. Δεν ξέρω από που αντλούνε δύναμη κάποιοι άνθρωποι σε τραγικές καταστάσεις. Μας ρώτησε τι κάνουμε, πού ήμασταν, αν την είχαμε γνωρίσει.

- Την είχες γνωρίσει;
- Ναι, αστέρι ήταν. Κρίμα.

Έτρεμα στην ιδεά να πάω στους γονείς της. Να πω τι;

Με βάζει ο Κώστας να τους πλησιάσω. Η μάνα με αναγνωρίζει.

- Σε ξέρω εσένα. Είχαμε μείνει σπίτι σου στο Portsmouth στην αποφοίτηση του Κώστα.
- Ναι.
- Σ' ευχαριστώ που ήρθες παιδί μου.

Δεν ξέρω πώς το κάνουν. Φαντάζομαι πως ο οργανισμός έχει άμυνες.

Ο πατέρας, σε μια καρέκλα.

- Συλληπητήρια κυρ Γιάννη.

Δεν υπήρχαμε γι αυτόν. Περνάει στο στάδιο της αποδοχής. Είναι δύσκολο. Τον καταλαβαίνω. Του σφίγγω τον ώμο. Δεν αντιδρά.

Ξαναγυρνάω στον Κώστα. Κάθεται με τον καφέ της παρηγοριάς. Όλοι γύρω του.

- Πού'σαι ρε George και φοράμε και τα ίδια παπούτσια.

Το είχα προσέξει κι εγώ, αλλά να πω σε κηδεία στο φίλο μου που έχασε την αδερφή του για τα παπούτσια του, μου φάνηκε κουλό. Αλλά χάρηκα που το πρόσεξε. Σημαίνει πως ήταν εκεί. Μαζί μας.

Συζητάω με τον Αναστάση και τον Παναγιώτη. Εγώ, αυτοί και ο Κώστας ήμασταν συγκάτοικοι στην Αγγλία. Λέμε να πάρουμε τον Κώστα κάποια στιγμή, να βγει έξω, να πάρει αέρα, να ξεσκάσει, να μη μένει σπίτι γιατί θα του τη βαρέσει. Πότε όμως; Πόσο είναι αρκετό για να κλάψεις την αδερφή σου; Μια βδομάδα; Δύο; Ένας μήνας;

Έρχεται ο Κώστας:

- Παιδιά, από Δευτέρα να πάμε κάπου.

Πραγματικά. Δεν ξέρω πού βρίσκουν τη δύναμη.

Total respect.